Co jest na banknocie 20-złotowym?

            Rzadko kiedy dokładnie przyglądamy się banknotom. Chyba nie bardzo potrafimy powiedzieć, co się na nich znajduje. Na obecnym banknocie polskim o nominale 20 zł., została umieszczona cieszyńska rotunda, jako jeden z najstarszych zabytków budownictwa polskiego. 

 

            Wizerunek rotundy umieszczony jest na odwrocie banknotu, po lewej stronie monety i jest niejako w tle.

             Romańską rotundę pełniącą funkcję kaplicy zamkowej i kościoła grodowego, czyli Kościół św. Mikołaja w Cieszynie, datuje się na pierwszą połowę VI w. Ostatnie badania wskazują, że jest młodsza, powstała około 1180 r.

Zbudowana z płaskich ciosów wapiennych, na planie koła z podkowiastą apsydą. Kolista nawa jest przekryta kopułą z kamieni układanych koncentrycznie, apsyda półkopułą. W północnej części nawy znajdują się schody prowadzące na emporę, umieszczone w grubości muru. Od zewnątrz w miejscu schodów mur jest pogrubiony i tworzy rodzaj słabo występującego wykusza nadwieszonego na kroksztynach. Klasycystyczna przebudowa w 1839 r., według projektu Josepha Kornhäusela wiązała się z wybiciem dużych, półkolistych okien i otynkowaniem elewacji. W latach 1947-1955 przeprowadzono konserwację, w trakcie której rotundzie przywrócono pierwotny charakter, a na podstawie zachowanych fragmentów zrekonstruowano emporę w części zachodniej.